De Rugova Canyon - een geheime tip in Kosovo
De Rugova-kloof is een rivierkloof in het westen van Kosovo bij Peja, vlakbij het Bjeshkët e Namuna (Vervloekt Gebergte), dicht bij de grens met Montenegro. Met een lengte van 25 km en een diepte van 1000 meter is de Rugova-kloof een van de langste en diepste kloven van Europa.
In 1985 werd de Rugova-kloof uitgeroepen tot beschermd natuurlijk erfgoed vanwege zijn geologische, hydrologische, landschappelijke, speleologische en botanische waarden.
Rugova-kloof Kosovo
Inhoud
De Rugova-kloof is een van de bekendste toeristische attracties in Kosovo. Met een lengte van 25 km en een diepte van 1000 meter is Rugova een van de langste en diepste kloven van Europa. De kloof is ontstaan door watererosie en het terugtrekken van de gletsjers in Peja.
De Lumbardhi i Pejës-Bistrica, een zijrivier van de Witte Drin, doorkruist de kloof. In 1985 werd de Rugova-kloof uitgeroepen tot beschermd natuurlijk erfgoed vanwege de geologische, hydrologische, speleologische en botanische waarden en het indrukwekkende landschap.
De canyon versmalt vanaf de derde kilometer vanaf Peja tot de negende kilometer, waar hij zich langzaam opent en in kleine delen verder versmalt, waardoor een vallei ontstaat aan het einde waarvan de rivier de Bistrica uit Peja stroomt, en vervolgens weer versmalt in een afwatering langs de westelijke weg van de regio. De gemiddelde hoogte van de vallei is 650-1000 meter en het is voornamelijk bewoond aan de oostkant, maar ook aan de westkant tijdens de zomermaanden.
De rivier Peja Bistrica, die ontspringt uit bronnen op verschillende plaatsen in Rugova, is 56 kilometer lang en heeft een hoge stroomsnelheid. Het verdeelt de canyon in twee delen en biedt een prachtig uitzicht op kolossale rotsen tot 2000 meter hoog met vele watervallen en grotten. Er zijn enkele watervallen en vele waterbronnen, zoals Uji i Zi (Zwart Water), Kroi i km-5 (5e km bron) enzovoort. Op de zesde kilometer is er een 25 meter hoge waterval die ontspringt uit de kliffen aan de zuidkant en in de rivier stort.
Vele grotten, waarvan de meeste nog onontdekt zijn, zoals Gryka e Madhe (Great Canyon Cave System; tot nu toe slechts ongeveer 11 km verkend), Shpella e Karamakazit (Black Scissors Cave) en Shpella e Kallabes (Kallaba Cave; de archeologische overblijfselen van oude mensen zijn hier gevonden), en honderden andere grotten wachten erop om verkend te worden. Een bekende boogbrug verbindt de kloof met een rots met een tekening (atleet) uit de Pelasgische periode.
Gryka e Madhe grot
De Gryka e Madhe (Great Canyon Cave) ligt in de 8e kilometer van de Rugova kloof, aan de linkerkant, ongeveer 60 m boven de Lumbardhi rivier, op een hoogte van 637 m.
Het onderzoek in deze grot werd gestart in 1993 door enkele Slowaakse speleologen die per toeval naar Macedonië reisden via de Rugova kloof, hoewel deze grot al lang bekend was bij de lokale bevolking. Het onderzoek in de grot werd voortgezet tussen 1966 en 2007, met een onderbreking tussen 1998 en 2001.
Tijdens de laatste expedities werd ontdekt dat de gangen een ovaal profiel hebben, homogeen en van verschillende grootte zijn en het karakter hebben van een continue ondergrondse canyon met hoge wanden. De bovenste niveaus van de grot bestaan niet uit sedimenten maar uit afslijting van zand, terwijl de onderste niveaus worden gekenmerkt door grote en ronde rotsen.
Tot nu toe zijn er vijf niveaus verkend in de grot. Het eerste is het rivierniveau, dat zeer actief is. Dit niveau is tot 66 meter hoog vanaf de ingang. Het heeft een dynamische stijging en is op sommige plaatsen te gevaarlijk. Het is mogelijk om vanaf dit niveau de rivier in te gaan via enkele kleine kanalen in de buisvormen. In dit gebied vind je sediment of rif in verschillende kleuren.
Vanwege de aard van het terrein en het hoge risico om de grot van binnen te betreden, is de grot gered door de antropologische invloed en verkeert hij in goede staat. Recentelijk is er onderzoek uitgevoerd door verschillende teams van experts uit Slowakije, Bulgarije, de NGO "Aragoniti" en de KEPA.
De Rugova-kloof biedt geweldige mogelijkheden voor wandelaars, klimmers en grotonderzoekers. Onlangs is in deze kloof de "Via Ferrata" of "ijzeren pad" aangelegd, de eerste en enige in de Balkan waarmee nieuwsgierige voorbijgangers de rotsen kunnen beklimmen.
De door de natuur gecreëerde rotswanden geven deze berg een ongeëvenaarde schoonheid, niet alleen om te wandelen, maar ook om te klimmen. Voor gepassioneerde klimmers en alle avonturiers die de adrenaline willen voelen in de Rugova berg, zijn er nu 8 klimsectoren met vertegenwoordigers. 40 geboute routes van verschillende lengte en moeilijkheidsgraad. De eerste route begint op slechts 3 km van het centrum van Peja, bij de ingang van de kloof. Het rotsachtige pad begint bij de grot van de koningin.
Wandeling naar de berg Hajla (Maja Hajla)
- Afstand: 16 km, heen- en terugreis
- Duur: 3,5 uur
De top van de berg Hajla is 2.403 meter hoog en vormt de natuurlijke grens tussen Kosovo en Montenegro. De wandeling maakt deel uit van de Megatrail De toppen van de Balkan. Pieken van de Balkan is een trekkingroute door de vervloekte bergen van Kosovo, Montenegro en Albanië. Een van de bekendste wandelroutes is de Theth-Valbona wandeling.
De wandeling naar de berg Hajla voert je door dorpjes, velden en bossen zonder dat je je een moment hoeft te vervelen.
Maja Hajla of Qafa Hajla?
De meesten van jullie willen waarschijnlijk naar de top. Let goed op de borden, want het pad splitst zich en leidt je naar twee verschillende bestemmingen: Het ene heet Maja Hajla. Het is een langer, hoger en steiler pad dat je naar de top van de berg Hajla leidt.
Het andere doel is Qafa Hajla. Qafa betekent in het Albanees "zadel en is het gebied rond het hoogste punt of de pas, niet de top. Dus als je bergen wilt bedwingen, moet je kiezen voor Maja Hajla. We hadden onze wandeldag gepland om de top van de Hajla-berg te bereiken, maar in plaats daarvan kwamen we bij het zadel (Qafa Hajla) en kregen we een geschenk van de natuur.
Ik denk echter dat de volgende secties nuttig zullen zijn voor jullie allemaal.
We begonnen in Drelaj, maar omdat we onszelf een paar kilometer en de steile klim wilden besparen, reden we van Drelej naar het dorp Pepaj. De autoweg is niet dezelfde die je gebruikt op de terugweg naar Drelaj. Later meer over het sprookjesbos dat we doorkruisten.
Na een wandeling van een uur vanaf Pepaj kom je bij een kruispunt en zie je borden die je naar verschillende bestemmingen verwijzen, waaronder Maja Hajla en Qafa Hajla. Nu moet je beslissen of je de top of het zadel van Hajla wilt beklimmen. Tweeënhalf uur wandelen naar Maja Hajla of een uur wandelen naar Qafa Hajla.
Tijdens onze wandeling zagen we tientallen adelaars in de lucht, en sommige vlogen zelfs vlak naast ons. Ik begreep waarom "adelaarsland" de tweede naam van Albanië is. De Albanese traditie geldt ook voor de Kosovaren, want zij zijn hetzelfde volk. De oorsprong van de vlag van Albanië, een dubbelkoppige adelaar, was de vlag van Skanderbeg in de 15e eeuw.
Skanderbeg was een Albanees leenheer en militair bevelhebber die een opstand leidde tegen het Ottomaanse Rijk in Albanië, Noord-Macedonië, Griekenland, Kosovo, Montenegro en Servië. Hij is de belangrijkste historische held van Albanië en je kunt overal in het land standbeelden van hem zien.

Skanderbeg standbeeld in Tirana

De vlag van Albanië
De vlag van Albanië was oorspronkelijk de vlag van Skanderberg. Dit is het moment waarop alles samenkomt. Langzaam reizen opent je geest. Je kunt zelfs de punten van je ervaringen verbinden met je dagelijkse leven thuis. Alles wat je nodig hebt is tijd. Tijd zit niet alleen in de wijzers van de klok of in je agenda. Tijd zit vooral in je aandacht voor je omgeving.
Maar terug naar de wandeling. Toen we bij Qafa Hajla aankwamen, realiseerden we ons dat er een verschil is tussen Qafa Hajla en Maja Hajla. Ten eerste omdat we niet op de top waren, ten tweede omdat het te gemakkelijk was en ten derde omdat de herder die we tegenkwamen ons het verschil uitlegde. Net voordat we verdrietig konden zijn omdat we het uitzicht vanaf de top hadden gemist en niet op de grens tussen Kosovo en Montenegro stonden, vonden we frambozen. Het was de eerste keer dat ik ze rechtstreeks uit de struik plukte en verder deed niets ertoe.
Wandeling van Pepaj terug naar Drelaj
Zoals eerder gezegd, reden we van Drelej naar Pepaj. De weg is anders dan de wandelroute, dus we wisten niet wat we konden verwachten op deze wandelroute. De laatste drie kilometer voelden aan als een avontuur uit een kinderboek: felle kleuren van de natuur en ronde en platte figuren begeleidden ons op de terugweg naar Drelaj.
Op dit punt zagen we de houthakkers. We waren verdwaald in het bos (op een goede manier) en zij hielpen ons de weg te vinden. Kinderen zwaaiden naar ons vanaf verre heuvels, waardoor we ons beroemdheden voelden, en Moeder Aarde omhulde ons in een overvloed aan groen. Het leven komt tevoorschijn als je van grote hoogten afdaalt, en hoewel we deel uitmaken van het leven, was het nog steeds een verrassing voor ons.
Hoe kom ik van Prishtina naar Peja?
Neem de bus van het centrale busstation in Prishtina naar Peja. Er vertrekt elk uur een bus. De reis duurt 90-120 minuten en kost tussen de 4 en 5 euro.
Het Peja Visitor Centre doet niet onder voor het Yosemite Park Visitor Centre. Hier ontmoet je Engelssprekende en deskundige mensen die je graag helpen. Je moet een kaart van het Rugova-gebergte en de canyon meenemen en gebruiken, want de app maps.me laat veel van de beschikbare routes niet zien.